Dış ticaret hadlerindeki bozulmaya bağlı olarak, ekonomik büyüme ülke refahını arttırmak yerine azaltıcı etki edebilir. Ekonomik Büyümenin dış ticaret hadlerini bozması nedeniyle ülkenin zarara uğratılmasını ilk olarak Edgeworth incelemiştir. 1958 yılında teorik olarak Jagdish Bhagwati tarafından geliştirilen yoksullaştıran büyüme teorisine göre dış ticaret haddindeki artış üretimi arttırmasına rağmen belli bir ölçüde refah kaybına neden olmuştur. Büyüme ile beraber o ülkenin ihracatına söz konusu olan malın arz artışı o malın fiyatını düşürerek ülkenin aleyhine bir dış ticaret dengesi oluşturacaktır. Bir başka gerekçe olarakta artan üretim miktarı ya da arttırılmak istenen üretim için daha fazla kaynak tahsisi gerektirecektir. Bu üretim faktörlerinin bir kısmınıda dışardan karşılayarak yani ithal ederek elde ediyorsa o ülke zamanla dış ticaret haddinin bozulduğunu fark edecektir. Bir dönem fazla veren dış ticaret artık açık vermeye başlayarak uzun vadede gelir kaybına yol açacaktır. Genelde gelişmekte olan ülkelerde görülen yoksullaştıran büyüme ani devlet politikaları ile giderilebilecek bir durumdur. Gümrük vergilerinin arttırılması ve söz konusu malın ihraç oranını azaltarak müdahale edebilir.
Yoksullaştıran büyümenin bir ülkede söz konusu olabilmesi için o ülkenin dış ticaret çok fazla bağımlı olmasının yanı sıra bazı kritik durumlar da olmalıdır. Bunlardan ilki o ülkede ihraç malı arzında büyümeye dayalı büyük bir artış olmalıdır. Bu zamanla dış ticaret haddini bozacaktır. Yine o ülkenin ihraç malı için bir başka ülke ithal talep esnekliği çok düşük olmalıdır.
Türkiye’de 24 Ocak kararları ile birlikte zamanında ülken borçlarını finanse edebilmek ve daha hızlı büyüyebilmek için ihracata dönük büyüme kararı alınmıştır. Artan ihracat miktarına bağlı olarak bir süre sonra gereksinim duyulan ithalat gereksinimi ihracat tarafından karşılanamamış ve büyüme amacıyla çıklan yolda gelirlerin giderek azaldığı ve borçlanmanın arttığı gözlemlenmiştir. Bu durum mevcut dış ticaret açıklarının da büyümesine neden oldu. Ayrıca yıllar öncede özellikle tarım ürünlerinde fazla miktarda üretim sonucu değeri çok düşen malların yakılması, saklanması ya da deniz ürünlerinin geri denize atılması olayı yine yoksullaştıran büyümenin konusudur Ayrıca ileriki yıllarda Almanya ile yapılan ticaret verilerine göre Almanya ile yapılan ticaretin Türkiye’de bir yoksullaştıran büyüme yarattığı ortaya çıkmıştır.
Direkçi T, Erk N. ve Ateş T. 1999 ‘’Gümrük Birliği Sonrası Türkiye Dış Ticaretine Yoksullaştıran Büyüme Hipotezi Çerçevesinde Bakış.’’ Uluslar arası ODTÜ Ekonomi Kongresi III. Ankara
Başkonuş T. 1995 Türkiye-Almanya Dış Ticaret İlişkilerinin Fakirleştiren Büyüme Açısından Ekonometrik Analizi. Marmara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul.
Ateş İ. ve Bostan A. 2007. Türkiye’de Dış Ticaretin Serbestleşmesi ve Yoksullaştıran Büyüme. Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Bahar 2007 Sayı 18
